پدافند غیرعامل
پدافند در مفهوم كلي، دفع، خنثي كردن و يا كاهش تاثيرات اقدامات آفندي دشمن و ممانعت از دستيابي به اهداف خودي است.
پدافند به دو بخش تقسيم ميشود:
1- پدافند عامل
2- پدافند غيرعامل
پدافند عامل (Active Defense) :
پدافند عامل عبارت از رويارويی و مقابله مستقيم با دشمن و به کارگيری جنگ افزارهای مناسب و موجود به منظور دفع حمله و خنثی کردن اقدامات آفندی دشمن میباشد .
پدافند غيرعامل (Possive Defense) :
یا دفاع غیر عامل به مجموعه اقداماتی اطلاق ميگردد که مستلزم به کارگيری جنگ افزار نبوده و با اجرای آن می توان از وارد شدن خسارات مالی به تجهيزات و تأسيسات حياتی و حساس نظامی و غيرنظامی و تلفات انسانی جلوگيری نموده و يا ميزان اين خسارات و تلفات را به حداقل ممکن کاهش داد.
به عبارت دیگر مجموعه اقدامات غير مسلحانه ای که موجب افزايش بازدارندگی، کاهش آسيب پذيری، تداوم فعاليت های ضروری، ارتقای پايداری ملّی و تسهيل مديريت بحران در مقابل تهديدها و اقدامات نظامی دشمن می شود را پدافند غيرعامل می گويند.
علاقه به حيات و حفظ بقاء به طور غريزي در هر انساني وجود دارد لذا در طول تاريخ، بشر براي دستيابي به ملزومات حياتي خود از جمله غذا و انرژي به گسترش و توسعه مراتع و زمينهاي كشاورزي و معادن پرداخته يا به جهت دفع تجاوز دشمنان خود جنگها و منازعات بسياري را پشت سر نهاده است.
پدافند غیرعامل به معنای کاهش آسیبپذیری در هنگام بحران، بدون استفاده از اقدامات نظامی و صرفا با بهرهگیری از فعالیتهای غیرنظامی، فنی و مدیریتی است. اقدامات پدافند غیرعامل شامل پوشش، پراکندگی، تفرقه و جابجایی، فریب، مکان یابی، اعلام خبر، قابلیت بقا، استحکامات، استتار، اختفاء، ماکت فریبنده و سازههای امن میباشد.
بكارگيري اقدامات پدافند غيرعامل، موجب زنده ماندن و ادامه حيات و بقاي نيروي انساني ميگردد كه با ارزشترين سرمايه يك سازمان و قدرت ملي كشور ميباشد.
دفاع غيرعامل موجب صرفهجويي كلان اقتصادي و ارزي در حفظ تجهيزات و سازه هاي بسيار گران قيمت ميگردد.دفاع غيرعامل، مراكز حياتي و حساس (اقتصادي، سياسي، نظامي، ارتباطي، مواصلاتي، دانشگاهها، پالايشگاهها، نيروگاهها، بنادر، فرودگاهها، مجتمعهاي صنعتي و ...) را در برابر تهديد حفظ نموده، خسارات و صدمات را تقليل و ادامه فعاليت و مقاومت در شرايط بحران و جنگ را میسر میسازد.
در پدافند غیرعامل تمام نهادها، نیروها، سازمانها، صنایع و حتی مردم عادی میتوانند نقش موثری ایفا کنند در حالیکه در پدافند عامل مانند سیستمهای ضدهوایی و هواپیماهای رهگیر، تنها نیروهای مسلح مسئولیت برعهده دارند.
هر چقدر درجه هشیاری مدیریت دفاعی برای بكارگیری پدافند عامل بالا باشد، باز هم دشمن سعی دارد در ساعات نخست تهاجم با واردكردن ضربات سنگین به مراكز مهم دفاعی و مراكز حساس و حیاتی كشور آسیب برساند و برای این كار پرهزینه ترین ابزار را با قدرت آتش سنگین بكار میگیرد. معمولاً بعد از روزهای اول و تهاجم هوایی، جنگ زمینی آغاز میشود كه طی آن زیرساخت های حساس و مهم كشور، با همان دقت اولیه ولی با گستردگی بیشتر مورد تهاجم هوایی قرار میگیرد. در صورتیكه روحیه دفاعی ملت پس از چند هفته حفظ شود، در مرحله بعدی بمباران افراد غیر نظامی آغاز می شود كه اكثرا بعنوان خطای نظامی وانمود میگردد. طی این مرحله از تهاجم ایجاب میكند كه تمام ساختمانها در مقابل موج انفجار، تركش و امكان فروپاشی مقاومت نسبی قابل قبولی داشته باشند و در بخش های مناسبی از آنها فضای امن قابل بهره برداری در دسترس باقی بماند.
تهدیدها به دو دستهی تهدیدهای طبيعی و انسان ساز تقسيم میگردند. تهدیدهای طبیعی(مانند سیل، زلزله و توفان) مشمول پدافند غیرعامل نیستند اما تهدیدهای انسان ساز در این حوزه قرار گرفته و خود به سه دسته تقسیم میگردند:
1- تهدیدهای نظامی: شامل تهاجم هوایی، زمینی و دریایی
2- تهدیدهای امنیتی: شامل خرابكاری، بمب گذاری و ...
3- تهدیدهای اتفاقی: شامل آتش سوزی، انفجار مخازن سوخت و یا نشت مواد خطرناك
نتيجه بکارگيری اقدامات دفاع غير عامل
· كاهش سطوح آسيب پذيری کشور در نتيجه افزايش آستانه شکست
· افزايش قابليت مديريت بحران
· افزايش ضريب امنيتي و ايمنی كشور
· افزايش هزينه تجاوز و ضريب بازدارندگي كشور
· افزايش پايداري و تداوم فعاليتها
· كمك به حفظ آرامش عمومي
· ارتقاء آستانه مقاومت مردمي
· بي اثر يا كم اثر سازي عملياتهاي دشمن
· ايجاد ترديد در متجاوز نسبت به شروع تجاوز
· ارتقاء ضريب امنيت در توسعه پايدار ملي
نظرات شما عزیزان: